Maakt AI de medewerker in de fabriek overbodig? Nee, zeggen sommige experts. Bedrijven investeren beter in technologieën die hun medewerkers ondersteunen; slimme machines en assistentiesystemen. De EMO Hannover toont alvast een aantal oplossingen.
Het tekort aan vakmensen speelt niet alleen in Nederland. Het is een probleem dat zich alle Westerse samenlevingen manifesteert. Tijdens de EMO Hannover 2025 staat de digitalisering van productieprocessen centraal. Hoewel geautomatiseerde en verbonden machines, autonome transportsystemen en digitale procesketens de indruk wekken dat de mens overbodig wordt in de fabriek, benadrukken experts uit industrie en wetenschap juist het tegenovergestelde: de mens blijft essentieel. Technologie moet de mens ondersteunen, niet vervangen.
EMO Hannover toont assistentiesystemen voor medewerkers
Snel inzetbare oplossingen
Elisa Roth, CEO van Augmented Industries, richt zich op technologie gestuurd leren en assistentiesystemen voor werknemers. Tijdens haar promotie aan de University of Cambridge onderzocht ze uiteenlopende technologieën zoals exoskeletten, databrillen en augmented reality. Haar conclusie: hoewel veel technologieën fascinerend zijn, blijken ze vaak te complex, instabiel of economisch niet haalbaar voor productieomgevingen. Wat nodig is, zijn stabiele, snel inzetbare oplossingen die medewerkers vrijheid geven.
AI gebaseerd assistentiesysteem
Augmented Industries ontwikkelde een AI-gebaseerd assistentiesysteem dat direct in productie en service gebruikt kan worden. Deze “Trainer-KI” werkt op verschillende apparaten (touchscreen, pc, smartphone, tablet) en wordt gevoed met bedrijfs- en procesinformatie. Ze genereert digitale stap-voor-stap instructies en beantwoordt vragen, waardoor medewerkers zich veiliger voelen om hulp te vragen. Roth merkt op dat werknemers eerder de AI raadplegen dan collega’s, uit angst om hun kennisgebreken te tonen.
Kennis vergaren door de swipen
Ook voor opleiden
De Trainer-KI biedt maatwerk: ze haalt informatie uit het bedrijf zelf en presenteert die als “kennisnuggets” van 3 tot 5 minuten. Deze kunnen worden aangeboden als instructies, quizzen of swipe-interacties. Productie- of servicemanagers kunnen deze content zelfstandig opzetten. Bovendien houdt het systeem bij wie welke training heeft gevolgd en geeft het suggesties voor inzetbaarheid, wat helpt bij ISO9001-audits. Augmented Industries werkte meer dan twee jaar aan haar mensgerichte AI-agenten, met aandacht voor veiligheid en compliance. Klanten zijn onder andere Siemens, BMW en ZF. Roth’s doel is ambitieus: tegen 2030 wil ze één miljoen vakmensen kwalificeren.
Transparante datastroom de basis voor optimalisatie
Digitalisering maakt optimalisatie mogelijk
Er zijn ook andere oplossingen. De Duitse machinebouwer Datron bijvoorbeeld toont op de EMO hoe het steeds meer intelligentie in de besturing van de freesmachines integreert om de bediening daarmee te vereenvoudigen en efficiënter te maken. Michael Daniel, CEO van Datron AG,vindt namelijk dat het probleem niet alleen een gebrek aan personeel is, maar ook aan efficiency. Datron ontwikkelt machines met adaptieve regeltechniek, geïntegreerde sensoren en intuïtieve gebruikersinterfaces. Hierdoor kunnen ook minder ervaren operators nauwkeurige resultaten behalen. Daarnaast biedt het bedrijf assistentiefuncties die gebruikers stap voor stap door processen leiden, fouten helpen voorkomen en de trainingsbehoefte verminderen. Door digitalisering van de workflow – van CAM-programmering tot machinefeedback – ontstaat een transparante datastroom die optimalisatie mogelijk maakt, bijvoorbeeld bij insteltijden, energieverbruik en onderhoud.
Heller ASK-me chatbot
Ook Heller (deze week gekocht door DN Solutions) gaat AI in zetten om de CNC-operators te ondersteunen. Heller introduceert op de EMO Hannover de nieuwe chatbot ASK-me. Geïntegreerd in de machinebesturing en het werkt als ChatGPT. De bediener kan in gewone spreektaal vragen stellen, bijvoorbeeld over functies, onderhoud of storingen. Heller heeft het systeem getraind met een data van het eigen servicebedrijf. De machinebouwer heeft een tool geïntegreerd in deze LLM die het mogelijk maakt om een database query te genereren voor een vraag. De gegevens worden uit deze database gehaald en vervolgens in een grafiek weergegeven. Dit betekent dat je praktisch kan opvragen hoeveel storingen van een bepaald type deze machine de afgelopen maand heeft gehad. Heller demonstreert dit op een HF 3500 en F 5000.
AI onmisbaar in opleidingen om uitstroom vakmensen op te vangen
AI in opleidingen
In de Sonderschau Bildung – een initiatief van de Nachwuchsstiftung Maschinenbau en toonaangevende technologiebedrijven. Hier worden thema’s als Future Skills, AI in opleiding en nieuwe leeromgevingen besproken. Het doel is om jongeren te enthousiasmeren voor productietechniek én om bestaande vakmensen te behouden en te helpen zich aan te passen aan een veranderende arbeidsmarkt. Tegen 2030 gaan namelijk zo’n 13 miljoen Duitse vakmensen met pensioen, terwijl slechts 6,5 miljoen jongeren instromen. Bedrijven moeten dus nu in actie komen om jongeren enthousiast te maken voor de maakindustrie en nieuwe doelgroepen op de arbeidsmarkt te ondersteunen met technologie.
De EMO is van 22 – 26 september in Hannover
